Տպավորություն է, որ ՀԱԿ-ը պատրաստվում է մասնակցել ոչ թե Հայաստանի, այլ Ադրբեջանի խորհրդարանական ընտրություններին

Երբ շաբաթներ առաջ ԼՏՊ-ի հերթական ելույթից հետո նոր թափով սկսեցին խոսել հողեր հանձնելու մասին, ես հակված էի վերագրել ՀԱԿ-ականների ակտիվությունը թյուրըմբռնման, նեղ մտածողության, կամ էլ ժամանակավոր սխալականության, բայց երբ հող հանձնելու անհրաժեշտությունը դարավ ՀԱԿ-ի քարոզարշավի լեյբմոտիվը, բոլոր այդ թյուրըմբռնումներն անէացան։

Փաստացի, ՀԱԿ-ը անվերապահորեն ու առանց նախապայմանների հողեր հանձնելը հռչակել է իր ծրագրային հիմնական դրույթ և դրա մասին հոլովակներ են նկարում, ստատուսներ են գրում, հրապարակային ելույթներ են ունենում։ Օրինակ այսօր էլ ֆեյսբուքում տեսա ՀԱԿ-ական մի ջահելի, ով հիմնավորում էր հողեր հանձնելը նրանով, որ 88-ին մարդիկ գոռում էին Ղարաբաղ, այլ ոչ թե ֆիզուլի։ Ասել է թե՝ Ֆիզուլին Ղարաբաղ չէ, ուստի պետք է այն հանձնել։

Ճիշտն ասած՝ որքան էլ զոռ եմ տալիս ուղեղս, չեմ հասկանում, թե տեսականորեն ում կարող է ուղղված լինել այս քարոզը։ Չէ՞ որ քարոզչություն արվում է էլեկտորատի այս կամ այն շերտին գրավելու ու նրանց քվեները ստանալու համար։ Ստացվում է, որ ՀԱԿ-ում թիրախային խում են ընտրել ինչ-որ կրիպտոադրբեջանական համայնքի, եթե կա այդպիսին, կամ էլ անում են այնպիսի հայտարարություններ ու այնպիսի շեշտադրումներ, որոնք ծաթողջույններով կարող են ընդունվել Ադրբեջանի ցանկացած կետում, բայց ոչ Հայաստանում։

Արդյունքում, միևնույն է, տարակուսում եմ, որովհետև սա կարող էր ադեկվատ բացատրություն ունենալ միայն այն պարագայում, երբ ՀԱԿ-ը պատրաստվեր մասնակցել Ադրբեջանական ընտրություններին, կամ էլ ամեն ինչ շատ ավել պարզ է ու պրիմիտի․ գուցե ԼՏՊ-ն՝ արդեն զառամյալ տարիքի նախաշեմին հայտնվելով, նոր իդեա-ֆիքս է մոգոնել և ուզում է այնուամենայնիվ ապացուցել գոնե ինչ-որ շերտի, կամ էլ՝ թեկուզ յուր կողմնակիցներին, որ իրեն իրոք շատ իզուր ստիպեցին հրաժարական տալ։ Մարդ ես, ծերությունը շատ տարօրինակ հետևանքներ կարող է ունենալ նույնիսկ ամենապայծառ ուղեղների վրա։

Իսկ ՀԱԿ-ը՝ այս տեմպերով ու այդպիսի քարոզչությամբ, պառլամենտում կարող է հայտնվել միայն ՀՀԿ-ի քմահաճույքի շնորհիվ։

Ռուսաստանը «պատին է դեմ տվել» Phillip Morris ծխախոտային գիգանտին

Բավականին ուշագրավ լրագրողական հետաքննություն էի կարդում, որը նվիրված էր այսպես կոչված «ծխելու այլընտրանքային միջոցներին», իսկ ավելի կոնկրետ՝ այդ նորարարություններով ավելի խորը արմատներ գցելու՝ Phillip Morris ընեկրության ռազմավարության վերաբերյալ։ Բանն այն է, որ արդեն մի քանի տարի է, ինչ ծխախոտային գիգանտը փորձում է ավելի մեծ տեղ զբաղեցնել ծխախոտի համաշխարհային շուկայում ու իր էքսպանսիայի գլխավոր պլատֆորմներից մեկը ցանկանում է ստեղծել Ռուսաստանում։

Որպեսզի հասկանալի լինի ողջ պրոցեսսը, սկսենք նախապատմությունից․ դեռ 2013 թվականին ընկերությունը հայտարարեց, որ նոր ռազմավարություն են մշակում, որի նպատակն է աստիճանաբար սովորական ծխախոտի գլանակների արտադրությունը փոխարինել այլընտրանքային ծխելու միջոցներով, որոնցից առավել պոտենցիալ ունեցող տարբերակը Iqos սարքերն են, որոնցում օգտագործված խիտ թութունը ոչ թե այրվում է, այլ տաքացվում։ Որոշ հետազոտություններ արվեցին, որոնց հիմման վրա եզրակացություն արվեց, որ դրանք ավելի քիչ վնաս են պատճառում, քան սովորական ծխախոտի գլանակները ու արդեն մի շարք երկրներում այս սարքը ազատ վաճառքում է։

Բանը հասավ նրան, որ ընկերության ղեկավար Անդրե Կալանցոպուլուսը դիմեց Պուտինին, որպեսզի վերջինս նպաստի Ռուսաստանում խոշոր ներդրումային ծրագիր իրականացնելու իր պլաններին։ Առաջարկի էությունը հետևյալում էր․ ընկերությունը Ռուսաստանում ստեղծում է խոշոր գիտահետազոտական կենտրոն, որը կզբաղվի ավելի քիչ վնաս պատճառող ծխելու միջոցների հետազոտություններով և արտադրությամբ, իսկ փոխարենը, պետությունը որոշակի հարկային ու ֆինանսական պրեֆերենցիաներ կտրամադրի ընկերությանը։

Թվում էր, թե պատժամիջոցների պատճառով ներդրումային քաղցի մեջ հայտնված Ռուսաստանը ուրախությամբ պետք է համաձայնվեր, բայց արի ու տես, որ այս առաջարկը մերժվել է։ Բանն այն է, ՌԴ ֆիննախն ու առողջապահության նախարարությունը կասկած են հայտնել՝ որպես հիմք բերվող հետազոտությունների նկատմամբ, որոնք փաստում էին, որ այս միջոցներն իբր ավելի քիչ վնասակար են։ Բանն այն է, որ բոլոր հետազոտություններն արվել են ոչ թե անկախ փորձագիտական ընկերությունների, այլ հենց ծխախոտային գիգանտի ֆինանսավորմամբ աշխատող ըներությունների կողմից։ Բացի դրանից, Լեհաստանում արված հետազոտությունը, որը ցույց էր տվել, որ Iqos ծխողների արյան և մեզի մեջ կոնցերոգենները ավելի քիչ են, քան սովորական սիգարետներ ծխողների մոտ, կատարվել է զուտ 5 օրվա ոդիտարկամն հիմման վրա, իսկ ավելի երկարաժամկետ դիտարկումներով հետազոտությունների մասին ընդհանրապես ոչինչ չի հաղորդվել։

Անկախ մասնագետների պնդմամբ, իրականում ընկերությունը փորձում է ավելի մեծացնել իր տեսակարար կշիռը ծխախոտի շուկայում, իսկ ավելի քիչ վնասակարության մասին խոսակցությունները զուտ մարկետինգային լուծում են, իսկ իրականում, թութունը վնասակար է ինչպես այլրվելիս, այնպես էլ տաքցված ու նույնիսկ՝ պարզապես ծամելիս։ Գուցե ծելու այլընտրանքային միջոցները ավելի քիչ վնասակար են, քան ծխախոտի գլանակները, բայց դրանք շարունակում են վնասակար մնան և ռուսաստանյան գերատեսչություններում գիտակցում են, որ այս կերպ ընկերությունը փորձում է խուսանավել «ծխելու օրենքի» շրջանակներում, որի արդյունքում էապես նվազել է ծխախոտի վաճառքը, քանի որ Ռուսաստանում արգելված է ծխել հանրային վայրերում։ Ելնելով այս ամենից՝ Ռուսաստանը մերժել է Phillip Morris-ին՝ արտոնյալ պայմանններում ներդրումային ծրագիր իրականացնելու հարցում։